Smok Wawelski, legendarne stworzenie, które według tradycji, miało zamieszkiwać jaskinię zwaną Smoczą Jamą, położoną u stóp wzgórza wawelskiego w Krakowie.

 

     W XII wieku motyw smoka stał się popularny w sztuce i literaturze, częściowo ze względu na powroty rycerzy z krucjat, którzy przynosili ze sobą egzotyczne przedmioty, w tym skóry krokodyli. Smoki często umieszczano na herbach rycerstwa, a skóry krokodyli, uważane za trofea pokonanych smoków, stawały się elementem rycerskich strojów.

 

      Istnieją dwa główne stanowiska dotyczące pochodzenia legendy o smoku wawelskim. Jedna teoria sugeruje, że legenda oparta była na ustnych tradycjach krakowskich z końca XII wieku, podczas gdy inni badacze uważają, że Wincenty Kadłubek, autor Kroniki, sam stworzył tę legendę i wykorzystał popularne opowieści o smokach.

 

Historia smoka wawelskiego stała się popularna dzięki podręcznikom szkolnym, zbiorom legend i baśni polskich oraz literaturze pięknej, takiej jak powieści Józefa Kraszewskiego i Stanisława Pagaczewskiego. Postać smoka inspiruje także artystów, którzy tworzą dzieła wizualne, a rzeźba Bronisława Chromego przedstawiająca smoka wawelskiego została umieszczona przed Smoczą Jamą.